پاسیو (Patio) که به آن نورگیر هم می‌گویند بخشی از فضای داخلی ساختمان است که به میزان نورگیری فضای داخلی ساختمان کمک می‌کند. کاربرد دیگری که این فضا دارد، زیباسازی فضای واحد است. بسیاری از افراد پاسیو را پیروی معماران و طراحان داخلی از طراحی غربی می‌دانند اما از گذشته تاکنون در معماری ایرانی این نوع فضا وجود داشته است. در فضاهایی که نور مناسب و مستقیم وجود نداشته باشد، ایجاد پاسیو یا نورگیر الزامی است. نورگیری ساختمان‌ها به دو صورت کلی وجود دارد، یکی از راه‌ها نورگیری با کمک پنجره‌ها است و راه دیگر در صورتی که ایجاد پنجره به فضای باز وجود نداشته باشد، ایجاد پاسیو و پنجره دادن به پاسیوست.
پاسیو چیست؟
این فضا همانند حیاط خلوت از بالاترین قسمت ساختمان تا پایین‌ترین قسمت کشیده می‌شود. پاسیو فضایی همانند اتاقک برای واحد همکف ایجاد می‌کند که فقط طبقه همکف دسترسی به آن دارد. سایر طبقه‌های ساختمان تنها می‌توانند از نور آن استفاده کنند و نمی‌توانند از محیط آن استفاده کنند.
برخی از ویژگی ها و جنبه های کلیدی فضای پاسیو حرفه ای
مصالح
پاسیوها را می توان با استفاده از مواد مختلفی مانند بتن، سنگفرش، آجر، سنگ، کاشی یا چوب ساخت. انتخاب مواد به عواملی مانند زیبایی شناسی، بودجه، آب و هوا و نیازهای نگهداری بستگی دارد.
طراحی
طرح های پاسیو را می توان برای مطابقت با سبک معماری خانه و ترجیحات صاحب خانه سفارشی کرد. برخی از پاسیوها ساده و مینیمالیستی هستند، در حالی که برخی دیگر دارای الگوهای پیچیده، صندلی های توکار، چاله های آتش، آب نماها و موارد دیگر هستند.
مبلمان و دکور
مبلمان پاسیو مانند صندلی، میز و نیمکت برای ایجاد فضایی راحت و کاربردی در فضای باز ضروری هستند. عناصر تزئینی مانند کوسن ها، بالش های پرتابی، فرش های فضای باز، وسایل روشنایی و گیاهان گلدانی می توانند محیط را بهبود بخشند.
عملکرد پاسیو چیست؟
پاسیوها اهداف متعددی را انجام می دهند. آنها را می توان برای ناهار خوری در فضای باز، باربیکیو، گردهمایی ها، مهمانی ها، مطالعه، آفتاب گرفتن، باغبانی یا صرفاً استراحت در هوای تازه استفاده کرد.
حریم خصوصی
بسته به چیدمان ملک و ترجیحات صاحب خانه، پاسیوها را می توان با در نظر گرفتن حریم خصوصی طراحی کرد. گیاهان بلند، پرده ها، پرده ها یا حصارها می توانند حس انزوا را ایجاد کنند.
سایه و سرپناه
برای قابل استفاده کردن پاسیو در شرایط مختلف آب و هوایی، گزینه‌های سایه مانند آلاچیق، چتر یا سایبان جمع‌شونده می‌توانند از نور مستقیم خورشید یا باران سبک محافظت کنند.
محوطه سازی پاسیو
عناصر محوطه سازی اطراف پاسیو می توانند فضای کلی را بهبود بخشند. این ممکن است شامل گیاهان مناسب، تخت گل، درختچه ها، درختان و حتی یک باغ کوچک باشد.
ویژگی‌های سرگرمی
برخی از صاحبان خانه‌ها انتخاب می‌کنند که ویژگی‌های سرگرمی مانند آشپزخانه‌های فضای باز، کوره‌ها، آتش‌دان‌ها یا حتی سیستم‌های صوتی و تصویری در فضای باز را برای یک تجربه بهتر در فضای باز ترکیب کنند.
نگهداری
تعمیر و نگهداری منظم برای حفظ بهترین ظاهر پاسیو شما ضروری است. این ممکن است شامل تمیز کردن، ترمیم هرگونه آسیب، آب بندی سطوح و مراقبت از گیاهان و محوطه سازی باشد.
ملاحظات اقلیمی
آب و هوای محلی در طراحی پاسیو و انتخاب متریال نقش دارد. در آب و هوای سردتر، فضاهای پاسیو ممکن است محصور یا مجهز به بخاری در فضای باز برای استفاده در تمام طول سال باشد.
مجوزها و مقررات
بسته به موقعیت مکانی شما و وسعت ساخت پاسیو، ممکن است نیاز به اخذ مجوز یا رعایت مقررات منطقه بندی داشته باشید. قبل از شروع هر پروژه پاسیو مهم است که کدهای ساختمان محلی را بررسی کنید.
واژه یابی
پاسیو از واژه فرانسوی Patio به معنی نورگیر گرفته شده است. به دلیل اینکه این کلمه فرانسوی است، خیلی‌ها فکر می‌کنند که طراحی این فضا برداشتی از طراحی‌های غربی است. اما بانگاهی به تاریخ معماری ایران به این نکته می‌توان پی برد که این نوع طراحی در معماری قدیم نیز دیده شده است و برای روشنایی فضاهای تاریک همیشه فضای پاسیو طراحی می‌شده است.
محل مناسب پاسیو
در بخش‌هایی از منزل که معمولاً شامل آشپزخانه، اتاق خواب، پذیرایی و بخش‌های پشتی خانه می‌شود، نورگیری به طور کافی وجود ندارد. در این حالت است که برای رساندن نور طبیعی به این فضاهایی که از پنجره‌هایی که رو به فضای خارجی باز می‌شوند، دور هستند، باید پاسیو تعبیه شده باشد. پاسیوها می‌تواند فضایی برای پرورش گیاهان یا پرنده نیز باشد. در خانه‌های آپارتمانی وجود این فضا مخصوصاً برای طبقات پایینی محسوس‌تر است اما در برخی از خانه‌های ویلایی نیز از آن استفاده می‌شود.
فضای پاسیو علاوه بر نوررسانی می‌تواند فضایی باشد که باعث زیباتر شدن منزل شما شود. نور این فضا باعث می‌شود که فضایی مناسب برای پروش گیاه یا پرنده باشد.
طراحی پاسیو
برای طراحی این فضا باید ایده‌های متفاوتی را دید تا به بهترین طراحی متناسب با فضای واحد مسکونی یا اداری خود برسید. به طور مثال استفاده از لمینت یا پارکت در کف این فضاها می‌تواند گزینه مناسبی باشد به شرطی که نخواهید کف این فضا را با آب به طور مستقیم بشورید یا اینکه نور زیادی به کف آن نتابد. آب و نور مستقیم و گرمای زیاد باعث خرابی لمینت و پارکت می‌شود. باید به متراژ بنای مسکونی خود، حداقل متراژ نورگیری دقت کنید و سپس اقدام به احداث پاسیو بگیرید.
کاربری‌های متفاوت در پاسیو
خیلی از افراد هستند که از این فضا برای کاربری‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. به طور مثال می‌توان از این فضا در صورت داشتن متراژ مناسب، محلی برای آرامش و استراحت عصرگاهی شما باشد. در آن می‌توانید صندلی ماساژ، ننو و غیره بگذارید و برای ریلکس کردن از آن استفاده کنید. این اتفاقی است که بیشتر شهرنشینان و مخصوصاً ساکنان شهرهای شلوغ به آن نیاز دارند. می‌توانید حوض یا آبنمایی در آن تعبیه کنید و با کمک صدای آب و نگهداری ماهی فضا را جذاب‌تر کنید.
وجود آبنما و گیاهان مختلف در فضا می‌تواند هوای مطبوعی نیز برای شما ایجاد کند و در فصول گرم این فضا خنک‌تر باشد. این محیط می‌تواند مکانی برای صرف صبحانه و عصرانه شما شود.
اگر نورگیری پاسیو شما خوب باشد و در مقابل نور مستقیم آفتاب باشد، بهترین مکان برای آفتاب‌گیری خواهد بود و فضای رایگانی برای آفتاب‌گیری شما ایجاد خواهد کرد. همچنین می‌توانید با استفاده از کاغذ دیواری‌های اکستریم والز نیز پاسیو خود را جذاب‌تر کنید.
گلخانه کردن فضای پاسیو
محیط گلخانه معمولاً محیطی شاد و نشاط‌آور را برای اعضای خانواده ایجاد می‌کند. مهم‌ترین کاری که در طراحی این فضا باید رعایت شود، در نظر گرفتن این کاربری برای این فضاست. معمولاً در خانه‌های ویلایی از پاسیو برای ایجاد گلخانه استفاده می‌شود. یک گلخانه نیازمند هوای مطبوع و نور کافی است که برای طراحی پاسیو با کاربری گلخانه‌ای حتماً این موارد باید رعایت شود.
پوشاندن سقف پاسیو
اولین انتخاب برای پوشاندن سقف این فضا استفاده از شیشه است. در گذشته از شیشه‌های معمولی برای پوشاندن این فضا استفاده می‌شد اما هم اکنون با پیشرفت تکنولوژی و وجود مصالحی همانند فایبرگلاس شفاف، پلی‌کربنات شفاف و پوشش‌های حبابی نورگیر برای سقف فضای پاسیو پیشنهاد می‌شود. این متریال جدید هم طول عمر بیشتری دارند و هم فضای شما را زیباتر می‌کنند. مثلاً پلی‌کربنات شفاف در مقابل نور و گرما و تابش مستقیم نور خورشید ماندگاری بالاتری داشته و می‌تواند سال‌ها برای شما کار کند.
روش دیگر برای پوشاندن سقف پاسیو استفاده از سقف‌های متحرک است. در صورت استفاده از سقف‌های متحرک هزینه شما بالاتر می‌رود اما می‌توانید هر موقع که خواستید سقف را بسته و فضا کاملاً شخصی کنید.
حتماً لازم نیست که کل سقف شیشه‌ای یا شفاف باشد. شما می‌توانید بخشی از سقف پاسیو را با کمک آجر یا مصالح این چنینی پوشش دهید. با این کار سقف شما زیباتر خواهد شد و فضایی برای ایجاد آویزها و لوسترهای سقفی خواهید داشت اما نور طبیعی شما کمتر خواهد شد.
نکات مقررات ملی ساختمان در رابطه با ساخت پاسیو (Patio)
- کف پاسیو باید شیب‌بندی مناسبی داشته باشد تا دفع آب به راحتی انجام پذیرد.
- اگر Patio برای تامین نور آشپزخانه باشد باید حداقل 6 متر مربع مساحت و حداقل 2 متر مربع عرض داشته باشد.
- حداقل مساحت این فضا برای زمین‌های کمتر از 200 متر مربع، 3 درصد مساحت زمین است.
سوالات متداول کاربران
آیا پاسیو به فضای باز محدود می‌شود؟
خیر، پاسیو معمولا در داخل یک ساختمان ولی با دسترسی به فضای باز ایجاد می‌شود.
چگونه می‌توانم پاسیو را برای مهمانی‌ها استفاده کنم؟
با استفاده از مبلمان مناسب و تزئینات جذاب می‌توانید پاسیو را برای مهمانی‌ها و گردهماییها خانوادگی بهره ببرید.
تصاویر پاسیو خیلی قشنگ بود????
خیلی ممنون از شما
ممنون از ایده های جذابی که برای دیزاین پاسیو پیشنهاد دادین
بسیار سپاسگزاریم
نکاتی که گفتید خیلی برای من در طراحی ورودی حیاط آموزنده بود. مرسی واقعاً از این مقاله عالی
باعث افتخاره.ممنون از شما
چه ایده های جذابی از پاسیو به اشتراک گذاشتید ممنون از شما
ممنون از شما که وقت گذاشتید و مطالب رو مطالعه کردید.