تمیزی و درخشندگی خانه، فقط به نظافت کلی محدود نمی‌شود؛ بلکه توانایی در پاک کردن لکه‌ها از روی اجسام مختلف، نقش مهمی در حفظ زیبایی و عمر آن‌ها دارد. از لکه چای روی مبل گرفته تا رد ماژیک روی دیوار یا چربی روی کابینت، هر کدام روش و نکات خاص خود را دارند. نادیده گرفتن یا پاک کردن اشتباه این لکه‌ها می‌تواند باعث آسیب‌های دائمی به سطوح مختلف شود. در این مقاله از اکستریم والز به سراغ کاربردی‌ترین و مؤثرترین روش‌های پاک کردن انواع لکه‌ها از اجزای اصلی خانه مانند دیوار، مبلمان، فرش، کابینت و… می‌رویم تا با راهکارهایی ساده اما اصولی، خانه‌ای همیشه تمیز و بی‌نقص داشته باشیم.
چرا باید لکه‌ها را به‌موقع و اصولی پاک کنیم؟
پاک کردن به موقع لکه‌ها با روش صحیح، نه تنها ظاهر وسایل خانه را حفظ می‌کند، بلکه از نفوذ و ماندگاری لکه در بافت اجسام نیز جلوگیری می‌نماید. بسیاری از لکه‌ها مانند لکه چای، قهوه، لکه چربی یا جوهر اگر در لحظات اولیه به درستی تمیز نشوند، به عمق سطوح نفوذ کرده و پاک کردنشان در مراحل بعدی بسیار دشوارتر یا حتی غیر ممکن خواهد شد؛ این موضوع نه تنها باعث کاهش عمر مفید وسایل می‌شود، بلکه ممکن است شما را مجبور به صرف هزینه‌های اضافی برای تعمیر، تعویض یا پوشاندن آن لکه‌ها کند.
از طرفی، پاک کردن اصولی لکه‌ها مانع از آسیب به سطوح مختلف مانند چوب، پارچه، دیوارپوش‌ها و… می‌شود. استفاده از روش‌ها یا شوینده‌های نامناسب ممکن است باعث تغییر رنگ، ساییدگی یا خراب شدن سطح شود؛ با دانستن زمان مناسب و انتخاب مواد تمیزکننده صحیح، می‌توان بدون دردسر و با کمترین آسیب، خانه‌ای همیشه تمیز داشت. در واقع، واکنش سریع و هوشمندانه به لکه‌ها یکی از رموز خانه‌داری حرفه‌ای است.
پاک کردن لکه از روی دیوارهای خانه
پاک کردن انواع لکه‌ها از روی دیوار رنگ‌آمیزی‌شده
دیوارهای رنگ‌آمیزی شده هنگام پاک کردن لکه‌ها، چالش‌هایی به همراه دارند؛ بسته به نوع رنگ (مات، براق، نیمه‌براق)، قدرت تحمل دیوار در برابر رطوبت، ساییدگی و مواد شوینده متفاوت است.
- برای لکه‌های سطحی مانند اثر انگشت، چربی یا رد دست، می‌توان از یک پارچه نرم آغشته به محلول آب ولرم و مقدار کمی مایع ظرفشویی استفاده کرد. اما باید بسیار با احتیاط عمل کرد، زیرا رنگ‌های مات، خیلی سریع در اثر مالش، ساییده یا کدر می‌شوند.
- در مورد لکه‌های عمیق‌تر مثل ماژیک، مداد شمعی یا رد کفش، چالش جدی‌تر می‌شود. استفاده از مواد قوی مانند الکل یا جوش شیرین ممکن است باعث تغییر رنگ، ایجاد هاله یا حتی پاک شدن خود رنگ شود. گاهی برای از بین بردن کامل لکه، چاره‌ای جز لکه‌گیری مجدد با قلم‌مو یا رنگ‌آمیزی دوباره نیست.
در مقایسه با آن، دیوارهایی که با کاغذ دیواری قابل شستشو پوشانده شده‌اند، مقاومت بیشتری در برابر لکه دارند و تمیز کردن آن‌ها بدون نگرانی از تغییر رنگ یا آسیب به سطح و بافت دیوار، آسان‌تر است. به‌ویژه در خانه‌هایی که کودک دارند و یا در محیط‌های پرتردد، کاغذ دیواری با کیفیت نه تنها جلوه زیباتری دارد، بلکه از نظر نگهداری و تمیزکاری نیز گزینه‌ای کم‌دردسرتر و بادوام‌تر به شمار می‌آید. در ادامه به روش‌های پاک کردن انواع لکه‌ها از روی کاغذ دیواری pvc وینیل می‌پردازیم؛ کاغذ دیواری پی وی سی، نمونه‌ای از انواع کاغذ دیواری قابل شستشو است؛ از دیگر کاغذ دیواری‌های قابل شستشو می‌توان به کاغذ دیواری نانو و کاغذ دیواری روکش‌دار اکریلیک اشاره کرد.
پاک کردن لکه‌های مداد شمعی و ماژیک از روی کاغذ دیواری
این نوع لکه‌ها در خانه‌هایی که کودک دارند بسیار رایج‌اند؛ توجه داشته باشید که همیشه قبل از استفاده از هر محلولی، یک ناحیه کوچک و نامحسوس را روی کاغذ دیواری امتحان کنید.
لکه مداد شمعی
- برای پاک کردن لکه مداد شمعی، یک پاک‌کن جادویی را کمی مرطوب کنید و با فشار ملایم و حرکات دایره‌ای کوچک لکه را پاک کنید.
- با استفاده از سشوار، چند ثانیه باد گرم را روی لکه بگیرید و فورا با یک دستمال میکروفیبر، لکه را پاک کنید.
- یک لایه‌ی خیلی نازک خمیر دندان سفید(غیر ژلی) را با انگشت روی لکه ماساژ دهید و با استفاده از یک پارچه نم‌دار و مرطوب لکه را پاک کرده و در آخر خشک کنید.
- با استفاده از مقدار بسیار کمی جوش شیرین و آب، خمیر رقیقی بسازید و با پارچه‌ی نخی روی سطح کاغذ بمالید.
لکه ماژیک
- گوش پاک‌کن یا پنبه را با الکل ایزوپروپیل مرطوب کنید، لکه را به صورت نقطه‌ای با این پنبه لمس کنید و فورا سطح کاغذ را خشک کنید.
- اسپری مو حاوی الکل را روی دستمال پارچه‌ای اسپری کنید (نه مستقیما روی دیوار)، سپس لکه را آهسته پاک کرده و خشک کنید.
- مقداری سرکه‌ی سفید را با مقداری آب ولرم، رقیق کنید و با پارچه‌ی میکروفیبر تمیز روی کاغذ دیواری بمالید و در آخر خشک کنید.
- پنبه را با مقداری لاک پاک‌کن بدون استون مرطوب کنید و به یک‌باره روی کاغذ دیواری بکشید و سریع خشک کنید؛ از فشار زیاد یا مالش مکرر خودداری کنید تا طرح یا رنگ کاغذ دیواری آسیب نبیند.
نکات ایمنی در ارتباط با پاک کردن لکه مداد شمعی و ماژیک
- از کلر، سفیدکننده‌ی قوی(مثل وایتکس) یا استون روی کاغذ دیواری استفاده نکنید؛ رنگ را می‌بَرد.
- حرکت را از بیرون لکه به سمت مرکز انجام دهید تا پخش نشود.
- پس از پاک‌کردن، سطح را کاملاً خشک کنید تا رگه‌های رطوبت باقی نماند.
پاک کردن لکه‌های چربی یا لکه دست (اثر انگشت) از روی کاغذ دیواری
پیش از پاک کردن لکه چربی یا لکه اثر انگشت از روی کاغذ دیواری، با یک دستمال پارچه‌ای خشک یا برس جاروبرقی (سری نرم جارو برقی)، کل سطح کاغذ دیواری را آرام گردگیری کنید تا گرد و ذرات چسبیده، هنگام تمیز کردن لکه‌ها، روی سطح ساییده نشود.
پاک کردن لکه چربی از روی کاغذ دیواری
از آن‌جایی که لکه چربی فورا جذب می‌شود، در همان دقایق اول یک دستمال بدون پرز را با فشار ملایم به صورت ضربه‌ای روی لکه بزنید و چربی سطحی را بگیرید(به هیچ وجه نمالید، فشار ضربه‌ای باشد).
نصف قاشق چای‌خوری مایع ظرفشویی یا شامپو فرش ملایم را در یک لیتر آب ولرم رقیق کرده و محلول ملایمی بسازید؛ پارچه‌ی میکروفیبر را در محلول خیس کرده و کاملا بچکانید تا فقط نم‌دار باشد؛ پارچه را از پایین تا بالا روی لکه بکشید (توجه کنید که لکه‌های آب روی کاغذ دیواری رگه ایجاد نکنند)؛ و بلافاصله با دستمال خشک رطوبت را بگیرید.
پاک کردن لکه اثر انگشت از روی کاغذ دیواری
برای پاک کردن لکه دست و اثر انگشت از روی کاغذ دیواری، همان محلول ملایم آب و مایع ظرفشویی با یک پارچه میکروفیبر تمیز کفایت می‌کند. در صورت لزوم دوباره این کار را تکرار کنید؛ فشار کم باشد تا چاپ کاغذ دیواری آسیب نبیند.
پاک کردن لکه‌های سرسخت‌تر چربی
- نشاسته ذرت و چند قطره آب را به حالت خمیری درآورید و لایه‌ای نازک از آن را روی لکه بزنید و 15 الی 30 دقیقه بگذارید روی لکه بماند؛ سپس با استفاده از یک دستمال نم دار پاک کنید و با یک دستمال دیگر خشک نمایید.
- نصف پیمانه سرکه سفید را در یک پیمانه آب حل کرده و با پارچه‌ی نم دار بکشید و سریع خشک کنید.
پاک کردن رد کفش یا ضربه از روی کاغذ دیواری
- اگر لکه به جا مانده از رد کفش یک سایه سطحی و بدون فرو رفتگی است، ابتدا با یک دستمال گرد و غبار را پاک کرده و با یک دستمال میکروفیبر کمی مرطوب به صورت حرکات دایره‌ای روی سطح بکشید.
- یک قاشق مایع ظرفشویی بی رنگ را با چند قطره سرکه سفید و 4 لیوان آب ولرم حل کرده و یک اسفنج را با این محلول، مرطوب کنید و روی لکه بکشید؛ سپس سطح را خشک نمایید.
- با استفاده از مقداری جوش شیرین و آب، یک خمیر با قوام خمیر دندان درست کنید و با استفاده از یک پارچه، خیلی آهسته روی لکه بکشید.
شما می‌توانید جدیدترین کاغذ دیواری‌های مدرن نسل جدید را در سایت ما مشاهده کنید.
هشدارها و نکات مهم قبل از پاک کردن لکه‌ها از روی کاغذ دیواری
- حتماً قبل از استفاده از هر ماده پاک‌کننده‌ای (مانند الکل، سرکه، خمیر دندان، جوش‌شیرین و…) آن را روی یک نقطه کوچک و پنهان کاغذ دیواری تست کنید تا از عدم تغییر رنگ یا آسیب به سطح مطمئن شوید.
- از اعمال فشار زیاد هنگام پاک کردن خودداری کنید؛ چرا که ممکن است لایه چاپی کاغذ دیواری حساس باشد و با مالش زیاد پاک یا کمرنگ شود.
- پس از هر مرحله پاکسازی، سطح را با یک دستمال خشکِ بدون پرز، خشک کنید. رطوبت باقی‌مانده می‌تواند باعث ایجاد رگه، بادکردگی، یا کپک‌زدگی پشت کاغذ شود.
- از استفاده مستقیم از مواد پاک‌کننده روی سطح دیوار پرهیز کنید؛ اسپری مو، الکل یا سرکه را مستقیماً روی کاغذ دیواری نپاشید. همیشه ابتدا روی دستمال یا پنبه اسپری کرده و سپس با آن سطح را تمیز کنید.
- هرگز از سفیدکننده (وایتکس یا کلر)؛ استون (لاک‌پاک‌کن قوی)؛ آمونیاک غلیظ یا شوینده‌های قلیایی صنعتی استفاده نکنید.
- از ترکیب همزمان چند ماده‌ی پاک‌کننده (مثلاً سرکه و جوش‌شیرین یا الکل و سرکه) جداً خودداری کنید. این ترکیبات ممکن است باعث واکنش‌های شیمیایی ناخواسته یا آسیب به سطح شوند.
- از پاک‌کن‌های جادویی تنها به‌صورت مرطوب و با فشار بسیار ملایم استفاده شود؛ استفاده خشک یا با فشار زیاد ممکن است مانند سمباده عمل کرده و پوشش کاغذ دیواری را از بین ببرد.
- در صورت وجود تهویه ضعیف در فضا یا حضور کودکان، از مصرف الکل و مواد فرار در فضای بسته خودداری شود.
- در استفاده از سشوار برای گرم‌کردن لکه‌ها، فاصله سشوار با سطح حداقل 10 سانتی‌متر باشد و بیش از 10 ثانیه روی یک نقطه باد گرم نگیرید.
روش‌های مؤثر برای پاک کردن لکه از روی فرش
لکه چای، قهوه و نوشیدنی‌ها
این روش‌ها روی اغلب فرش‌های ماشینی و دست‌باف جواب می‌دهد؛ اگر فرش ابریشمی یا دست‌باف نفیس دارید، حتماً ابتدا روی گوشه‌ای پنهان تست کنید یا آن را به قالیشویی تخصصی بسپارید.
- دو پیمانه آب ولرم را با یک قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی و یک قاشق غذاخوری سرکه سفید یا سرکه سیب مخلوط کرده و اسفنج نرمی را به آن آغشته کنید و از پیرامون لکه به سمت داخل بکشید. 5 دقیقه صبر کنید و سپس با دستمال مرطوب تمیز آبکشی کرده و در نهایت با حوله خشک، رطوبت را جذب نمایید.
- با استفاده از مقداری جوش شیرین و چند قطره پراکسیدهیدروژن 3 % خمیری درست کنید و یک لایه‌ی نازک از آن را روی فرش، با یک مسواک نرم ماساژ دهید و سپس کاملا آبکشی نمایید؛ این روش برای فرش‌های روشن مناسب‌تر است. پراکسید هیدروژن ممکن است رنگ الیاف طبیعی را کمی روشن کند؛ به همین جهت توصیه می‌شود ابتدا روی بخش نامحسوس فرش تست کنید.
- برای فرش‌های تیره یا پشمی، جوش شیرین مرطوب را با چند قطره سرکه مخلوط کنید تا کف کند، سپس با حوله مرطوب تمیز کف را بردارید.
- برای از بین بردن لکه‌ی قدیمی با مواد قندی (مثلا چای شیرین)، شامپو فرش رقیق شده را طبق دستور کارخانه استفاده کنید.
لکه خون و مواد غذایی
پاک کردن لکه خون از روی فرش
- برای از بین بردن خون تازه، یک قاشق مایع ظرفشویی ملایم را با 2 پیمانه آب سرد (آب خیلی سرد) حل کرده و یک اسفنج را به آن آغشته کنید و از بیرون لکه به مرکز فشار دهید؛ سپس با دستمال مرطوب آبکشی کرده و خشک نمایید. توجه داشته باشید که آب ولرم یا آب گرم، لک خون را روی فرش تثبیت می‌کند.
- برای از بین بردن لک خون خشک شده، خمیر سبکی از نمک و آب سرد درست کنید و با استفاده از یک برس نرم یا مسواک روی لکه ماساژ دهید و سپس آبکشی نمایید. نمک ذرات خون را بیرون می‌کشد.
- برای از بین بردن لکه خون خشک و سرسخت، پراکسیدهیدروژن خالص 3% درصد را به نسبت یک به یک با آب، رقیق کنید و چند قطره روی لکه بزنید تا کف کند، 2 الی 3 دقیقه بعد با دستمال کف را پاک کنید و در صورت نیاز این کار را تکرار کنید.
- برای پاک کردن لکه‌های بزرگ و قدیمی از شوینده‌های آنزیمی مخصوص فرش استفاده کرده و طبق دستورالعمل خود محصول روی لکه اعمال کنید(معمولا ده دقیقه بماند) و سپس آبکشی نمایید.
پاک کردن لکه مواد غذایی(روغن و چربی، رنگ غذا، مواد قندی و…)
- برای از بین بردن لکه‌های چربی و روغنی از روی فرش (مثل لک کره، سس مایونز، غذاهای سرخ کرده و…)، یک قاشق مایع ظرفشویی را با دو پیمانه آب گرم (ولرم) مخلوط کنید و روی لکه بمالید؛ همچنین می‌توانید پودر جوش شیرین را بعد از شوینده روی لکه بزنید. شوینده چربی را حل کرده و جوش شیرین بو و چربی باقی مانده را بیرون می‌کشد.
- برای از بین بردن لکه غذاهای رنگی و اسیدی (مثل لکه رب گوجه، نوشابه، سس سویا، زعفران و…)، یک قاشق سرکه سفید را با یک قاشق مایع ظرفشویی و 2 پیمانه آب ولرم مخلوط کنید و روی لکه بمالید. اگر لکه همچنان باقی ماند از چند قطره پراکسیدهیدروژن استفاده کنید(فقط برای فرش‌های روشن می‌توان از پراکسیدهیدروژن استفاده کرد). سرکه PH لکه را خنثی می‌کند و پراکسید برای سفیدکنندگی ملایم مناسب است.
- برای از بین بردن لکه مواد قندی و چسبنده از روی فرش (مثل شیره خرما، مربا، بستنی و…)، ابتدا با قاشق، مواد جامد را بردارید تا پخش نشود، سپس از همان محلول سرکه و مایع ظرفشویی استفاده کنید و در آخر کمی الکل ایزوپروپیل را برای از بین بردن چسبندگی زیاد استفاده کنید.
- برای از بین بردن لکه مواد پروتئینی (مثل تخم مرغ، شیر، ماست و…)، از شوینده‌های آنزیمی یا شامپو فرش به اضافه‌ی آب سرد استفاده کنید.
نکات مهم قبل از پاک کردن لکه‌ها از روی فرش
- قبل از استفاده از موادی مانند پراکسید هیدروژن، الکل، سرکه، یا شوینده آنزیمی، حتماً روی قسمت کوچکی از فرش که در دید نیست (مثل زیر مبل یا کنج فرش) تست حساسیت انجام دهید.
- پراکسید هیدروژن حتی در غلظت 3% هم ممکن است رنگ الیاف طبیعی (مثل پشم، ابریشم، رنگ‌های گیاهی) را روشن یا بی‌رنگ کند.
- از ترکیب همزمان پراکسید هیدروژن با سرکه یا جوش‌شیرین به‌طور مستقیم روی فرش خودداری کنید؛ این ترکیب گازهای شیمیایی تولید می‌کند.
- برای لکه‌های خونی یا پروتئینی (تخم‌مرغ، شیر، ماست)، فقط از آب سرد استفاده کنید؛ آب گرم باعث تثبیت و چسبندگی بیشتر پروتئین‌ها به الیاف فرش می‌شود.
- برای لکه‌های چربی، قهوه و نوشیدنی‌ها، آب ولرم (نه داغ) مؤثرتر است؛ اما نباید از آب خیلی داغ استفاده شود زیرا ممکن است ساختار رنگ یا الیاف را تغییر دهد.
- فرش‌های دست‌باف، ابریشمی یا دارای رنگ گیاهی به‌شدت نسبت به مواد شیمیایی (حتی ملایم) حساس‌اند؛ پاکسازی این فرش‌ها باید با مشورت قالیشویی تخصصی انجام شود.
- در مورد فرش‌های تیره، استفاده از پراکسید یا سرکه ممکن است باعث روشن‌تر شدن محل لکه نسبت به بقیه قسمت‌ها شود و لکه به‌صورت “سایه دائمی” باقی بماند.
- از برس زبر، سیم ظرفشویی یا مسواک سخت برای مالش روی فرش استفاده نکنید؛ زیرا باعث آسیب به پرز فرش می‌شود.
- همیشه حرکات تمیزکاری باید از بیرون لکه به سمت مرکز انجام شود تا لکه پخش نشود.
- به‌جای مالیدن شدید، از فشار ضربه‌ای یا حرکات ملایم دورانی استفاده کنید.
- پس از اتمام پاکسازی، محل لکه را کاملاً با حوله یا دستمال خشک کنید؛ رطوبت باقی‌مانده می‌تواند باعث کپک‌زدگی، پوسیدگی یا بوی نامطبوع در الیاف فرش شود.
- در صورت امکان از پنکه، کولر یا جریان هوای مستقیم برای خشک‌کردن سریع استفاده کنید.
- هرگز از سفیدکننده (وایتکس)، آمونیاک صنعتی، استون یا تینر برای لکه‌زدایی فرش استفاده نکنید؛ این مواد ساختار رنگ و الیاف را تخریب می‌کنند.
- لکه‌های تازه همیشه راحت‌تر از لکه‌های خشک‌شده پاک می‌شوند؛ بنابراین تاخیر در پاکسازی، احتمال باقی‌ماندن دائمی لکه را افزایش می‌دهد.
چگونه لکه‌های مختلف را از روی مبل پاک کنیم؟
پاک کردن انواع لکه‌ها از روی مبل پارچه‌ای
- لکه چربی و روغن: برای از بین بردن لکه چربی از روی مبل پارچه‌ای، یک قاشق چای خوری مایع ظرفشویی را با دو پیمانه آب ولرم مخلوط کرده و با استفاده از یک اسفنج، لکه را از بیرون به داخل تمیز کنید؛ در پایان با آب سرد آبکشی کرده و با دستمال خشک نمایید. اگر لکه همچنان باقی ماند، کمی جوش شیرین بپاشید و 15 دقیقه بگذارید بماند و سپس جاروبرقی بکشید.
- لکه نوشیدنی‌های رنگی: برای از بین بردن لکه نوشیدنی‌های رنگی(چای، قهوه، آبمیوه، نوشابه و..) از روی مبل پارچه‌ای، یک پیمانه آب ولرم را با یک دوم پیمانه سرکه سفید و یک قاشق چای خوری مایع ظرفشویی مخلوط کرده و محلول را روی لکه اسپری کنید و 5 دقیقه فرصت دهید و سپس با پارچه تمیز پاک نمایید. این کار را چند بار تکرار کنید تا لکه پاک شود.
- لکه جوهر خودکار یا ماژیک: گوش پاک‌کن را به الکل ایزوپروپیل 70% آغشته کرده و روی لکه بزنید(مالش ندهید، فقط فشار دهید)، هر بار گوش پاک‌کن را عوض کنید تا جوهر پخش نشود، سپس با آب ولرم و مایع ظرفشویی رقیق آبکشی نمایید.
- لکه خون: دو پیمانه آب سرد را با یک قاشق چای خوری مایع ظرفشویی مخلوط کرده و با یک دستمال تمیز روی لکه بگذارید؛ اگر لکه باقی ماند به‌جای مایع ظرفشویی، آب اکسیژنه را 5 دقیقه بگذارید و بعد آبکشی کنید.
- لک ادرار حیوان خانگی: یک دوم پیمانه سرکه سفید را با یک دوم پیمانه آب و یک قاشق چای خوری جوش شیرین ترکیب کرده و محلول را روی لکه اسپری کنید، 10 دقیقه بگذارید بماند و سپس با دستمال خشک کنید. پس از خشک شدن، جوش شیرین خشک را روی محل لکه بریزید و 30 دقیقه بعد جاروبرقی کنید؛ جوش شیرین بو را خنثی می‌کند.
نکات مهم
- بلافاصله عمل کنید: هر چه لکه تازه‌تر باشد، شانس پاک‌شدن کاملش بیشتر است.
- رطوبت اضافی را جذب کنید: با دستمال میکروفیبر، روی محل فشار دهید(نکشید) تا مایع اضافی جذب شود.
- هرگز از آب داغ استفاده نکنید: آب داغ ممکن است لکه را روی پارچه رومبلی شما تثبیت کند.
پاک کردن انواع لکه‌ها از روی مبل چرمی
- لکه چربی و روغن: برای از بین بردن لکه چربی و روغن از روی مبل چرمی، لایه نازکی از پودر بچه یا نشاسته ذرت را روی لکه بپاشید و با دستمال پارچه‌ای نرم فشار دهید؛ 2 الی 3 ساعت بگذارید بماند تا چربی را بکشد، سپس با برس نرم مواد را جمع کنید و با پارچه تمیز خشک نمایید. اگر لکه باقی ماند، از پاک‌کننده‌های تخصصی چرم استفاده کنید.
- لکه مایعات رنگی: یک قاشق مایع ظرفشویی را در 2 پیمانه آب ولرم حل کنید و یک پارچه میکروفیبر نم‌دار را به آن آغشته کرده و به صورت حالت دورانی روی لکه بکشید. در پایان با پارچه مرطوب پاک کرده و خشک نمایید.
- لکه جوهر و ماژیک: گوش پاک‌کن آغشته به الکل ایزوپروپیل 70% را با ضربه‌های ملایم روی جوهر بزنید (مالش ندهید تا پخش نشود)؛ بلافاصله با دستمال خشک پاک کنید.
- لکه کپک یا قارچ: یک پیمانه آب را با یک پیمانه الکل سفید مخلوط کرده و محلول را روی دستمال پارچه‌ای اسپری کنید و روی کپک بکشید تا لکه پاک شود.
- از بین بردن خط و خراش سطحی از روی مبل چرمی: کمی کرم مرطوب کننده یا نرم کننده‌ی چرم را با حرکات دورانی روی خط و خراش‌های بمالید تا رنگ و بافت آن یکنواخت شود؛ اضافه را با پارچه خشک، پاک کنید.
نکات مهم قبل از پاک کردن لکه‌ها از روی مبلمان
- چرم را با سمباده، اسکاج یا شوینده‌های قلیایی قوی (مانند وایتکس) نسابید؛ رنگ و روکش محافظش از بین می‌رود.
- هر هفته با دستمال خشک، گردوخاک را بگیرید تا خراش نیفتد.
- از آب کم استفاده کنید، چرا که نفوذ رطوبت زیاد می‌تواند چرم را سفت یا پوسته پوسته کند.
- قبل از استفاده از هر نوع محلول، ابتدا آن را روی یک ناحیه کوچک و پنهان (پشت یا زیر مبل) تست کنید تا از آسیب‌ندیدن رنگ یا بافت مطمئن شوید.
- از استفاده مستقیم محلول بر روی سطح مبل (اسپری مستقیم) پرهیز کنید؛ همیشه محلول را روی پارچه اسپری یا اعمال کرده و سپس روی مبل استفاده کنید.
- اگر در محل لکه از مواد شیمیایی مانند الکل، جوش‌شیرین، سرکه یا پراکسید استفاده می‌کنید، فضا باید دارای تهویه مناسب باشد.
- پس از هر عملیات پاکسازی، سطح مبل را با دستمال خشک کاملاً خشک کنید تا رطوبت باقی‌مانده باعث بوی نامطبوع یا کپک‌زدگی نشود.
- لکه‌ها هرچه سریع‌تر تمیز شوند، احتمال پاک‌شدن کامل‌شان بیشتر است؛ تأخیر ممکن است منجر به تثبیت لکه در عمق پارچه یا چرم شود.
- از آب داغ برای لکه‌های خونی، پروتئینی یا قندی استفاده نکنید؛ آب داغ باعث تثبیت لکه می‌شود.
- هنگام استفاده از الکل ایزوپروپیل، آن را به دور از منابع گرما یا شعله استفاده کنید چون قابل اشتعال است.
- برخی الیاف پارچه‌ای (مانند پشم، کتان یا لینن) نسبت به رطوبت و مواد اسیدی حساس هستند؛ از تماس طولانی با محلول سرکه یا جوش‌شیرین اجتناب شود.
- در صورت استفاده از جوش‌شیرین برای جذب بو یا لکه، اجازه دهید کاملاً خشک شود و سپس با سری برس‌دار جاروبرقی تمیز کنید.
- برای الیاف تیره، پراکسید هیدروژن ممکن است باعث روشن‌شدن موضعی رنگ شود؛ فقط روی پارچه روشن استفاده شود.
- استفاده زیاد از محلول‌های شوینده بدون آبکشی نهایی ممکن است باعث ایجاد “هاله” یا رگه رنگ روی سطح مبل شود.
- چرم طبیعی حساس‌تر از چرم مصنوعی است؛ استفاده زیاد از الکل یا سرکه می‌تواند روغن‌های طبیعی چرم را از بین ببرد و منجر به ترک‌خوردگی شود.
- حتماً پس از تمیز کردن، از مرطوب‌کننده یا نرم‌کننده مخصوص چرم استفاده کنید تا انعطاف‌پذیری و لطافت چرم حفظ شود.
- لکه‌های چربی روی چرم را مالش ندهید؛ فقط فشار دهید یا از پودر جاذب مانند نشاسته یا پودر بچه استفاده کنید.
- از خشک‌کردن چرم با سشوار یا حرارت مستقیم جداً خودداری شود؛ باعث جمع‌شدگی یا ترک چرم می‌شود.
- لکه جوهر روی چرم اگر مدت طولانی باقی بماند، ممکن است به‌طور دائمی نفوذ کند؛ بنابراین پاکسازی باید در اولین دقایق انجام شود.
- کرم مرطوب‌کننده معمولی فقط روی چرم طبیعی استفاده شود، برای چرم‌های مصنوعی یا PU از محصولات سازگار با جنس چرم استفاده شود.
ترفندهای پاکسازی لکه از روی شیرآلات سرویس بهداشتی و آشپزخانه
از بین بردن رسوبات آهکی و جرم آب از روی شیرآلات
برای حل سریع رسوبات آهکی، یک دستمال پنبه‌ای یا میکروفیبر را در محلول سرکه سفید و آب (نصف‌به‌نصف) خیس کنید، آن را دور شیرآلات بپیچید و 30 الی 45 دقیقه بگذارید بماند؛ سرکه کلسیم را می‌خورَد و لکه‌ها را نرم می‌کند؛ بعد با یک مسواک نرم یا اسکاچ غیرساینده به‌آرامی برس بکشید و در پایان با آب گرم و سپس یک دستمال خشک، سطح را کاملاً پاک کنید تا لکه‌های جدید ایجاد نشود. اگر رسوبات سرسخت بود، مخلوط خمیرمانند جوش‌شیرین و چند قطره آب را روی نقاط باقی‌مانده بمالید، پنج دقیقه صبر کنید و دوباره مسواک بزنید.
برای پیشگیری، هفته‌ای یک‌بار همان محلول سرکه را در یک بطری اسپری آماده نگه دارید؛ پس از دوش گرفتن سطح شیرآلات را با آن اسپری کنید و با دستمال خشک کنید تا قطرات آب تبخیرنشده و کلسیم ته‌نشین نشوند. همچنین نصب فیلتر سختی‌گیر روی ورودی آب و خشک‌کردن سریع شیرآلات بعد از هر استفاده، تشکیل جرم آهکی را به حداقل می‌رساند.
لکه‌های صابون و شوینده
برای پاک‌کردن لایه صابون و شوینده که حالت چربی سفید روی کروم و استیل می‌سازد، مراحل زیر را طی کنید:
- محلول پاک‌کننده ملایم بسازید: یک قاشق چای خوری مایع ظرفشویی یا شامپوی ملایم را در یک لیوان آب گرم حل کنید؛ و با یک اسفنج نرم یا دستمال میکروفیبر، محلول را روی شیرآلات بکشید تا کف کند؛ کف مایع ظرفشویی، پسماند صابونی را حل می‌کند و جدا می‌سازد.
- اسپری سرکه برای لکه‌های سخت: اگر رد سفید باقی ماند، داخل یک بطری اسپری مقداری آب گرم و مقداری سرکه سفید بریزید و روی لکه‌ها بپاشید و 5 دقیقه صبر کنید(سرکه ترکیبات صابونی کلسیم‌دار را می‌شکند) سپس با یک مسواک نرم به آرامی روی آن را بسابید.
- آبکشی و خشک‌کردن فوری: در پایان با آب گرم سطح را بشویید و حتماً با دستمال خشک کنید تا رسوب تازه شکل نگیرد.
نکته مهم
از اسکاچ زبر، سفیدکننده کلردار یا پودرهای ساینده استفاده نکنید؛ چرا که پوشش براق کروم و نیکل را می‌خراشد. یک اسپری سرکه رقیق همیشه دمِ دست نگه دارید تا بعد از هر بار استفاده، شیرآلات را سریع اسپری و خشک کنید و اجازه ندهید لایه صابون اصلاً شکل بگیرد.
پاک کردن لکه از روی کابینت‌های آشپزخانه
کابینت‌های MDF و هایگلاس
- برای پاک کردن لکه‌های روزمره از روی کابینت ام دی اف و لمینیت، از محلول آب ولرم و مایع ظرفشویی استفاده کنید؛ یک دستمال میکروفیبر را داخل محلول فرو برده و خوب بچلانید تا فقط نم‌دار باشد. سطح کابینت را با فشار ملایم پاک کنید و بلافاصله با دستمال خشک، خشک نمایید.
- برای پاک کردن لکه‌های چرب یا قدیمی از روی ام دی اف، کمی محلول آب گرم و جوش شیرین را با استفاده از یک اسفنج نرم به صورت حرکات دایره‌ای روی لکه چربی بمالید.
- برای پاک کردن لکه‌های روزمره از روی کابینت هایگلاس براق، یک محلول حاوی 90 درصد آب مقطر و 10 درصد سرکه سفید درست کنید و با استفاده از یک دستمال میکروفیبر، از بالا تا پایین به آرامی بکشید.
- برای پاک کردن لکه‌های چرب یا قدیمی از روی کابینت هایگلاس، چند قطره الکل ایزوپروپیل را روی دستمال میکروفیبر بزنید (نه مستقیما روی کابینت) و فقط روی لکه بکشید و بلافاصله با دستمال مرطوب تمیز و پاک کنید.
کابینت‌های چوبی یا فلزی
- برای کابینت‌های چوبی (چه روکش‌شده چه تمام‌چوب)، مهم است که رطوبت را به حداقل برسانید تا چوب باد نکرده و لکه به بافت نفوذ نکند. یک دستمال میکروفیبر نم‌دار را در محلولی از آب ولرم و چند قطره مایع ظرفشویی ملایم یا شامپوی بچه بزنید، خوب بچلانید و با حرکت در جهت رگه‌های چوب، سطح را پاک کنید. لکه‌های چرب یا سرسخت را می‌توانید ابتدا با خمیر رقیق جوش شیرین (یک قاشق چای‌خوری در دو قاشق آب) روی پارچه بمالید و به صورت نقطه‌ای ماساژ دهید؛ سپس بلافاصله با دستمال مرطوب رد جوش شیرین را بردارید و در پایان با دستمال خشک، رطوبت را کاملاً بگیرید. از پاک‌کننده‌های آمونیاکی، وایتکس یا اسکاچ زبر دوری کنید تا روکش محافظ آسیب نبیند.
- برای کابینت‌های فلزی (استیل یا ورق رنگ‌شده)، مقاومت سطح بیشتر ولی رد اثر انگشت و لکه چربی شایع‌تر است. یک اسپری از آب مقطر و سرکه سفید؛ یا چند قطره مایع ظرفشویی در آب ولرم بسازید، مستقیماً روی دستمال اسپری کنید، نه روی کابینت، سپس با حرکات طولی یکنواخت سطح را تمیز کنید. برای لکه‌های چرب قدیمی، چند قطره الکل ایزوپروپیل روی پارچه حلال خوبی است و سریع تبخیر می‌شود؛ بعد از پاک شدن لکه، حتماً دستمال مرطوب خالی را روی سطح کابینت بکشید تا اثر الکل و سرکه به جا نماند و در پایان با دستمال خشک، سطح را پولیش کنید تا دوباره براق شود. از پدهای سیمی یا مواد ساینده استفاده نکنید چون خط و خش دائمی روی فلز به‌جا می‌گذارند.
نکات مهم و احتیاطی در پاک کردن لکه‌ها از روی کابینت
- از اسکاچ زبر، سیم ظرفشویی و شوینده‌های اسیدی قوی مانند وایتکس و جرم‌گیر دوری کنید.
- لبه‌های کابینت را سریع خشک کنید تا ورق ام دی اف پف نکند.
- هفته‌ای یک بار گردگیری باعث می‌شود لکه‌ها زود به سطح کابینت نفوذ نکنند.
- هرگز از پودرهای تمیزکننده، خمیر دندان یا پاک کننده‌های ساینده استفاده استفاده نکنید؛ چرا که سطح براق را مات می‌کنند.
- اسپری را همیشه روی دستمال بزنید تا رگه ایجاد نشود.
جمع‌بندی
در نهایت، پاک کردن انواع لکه‌ها با روش‌های درست نه‌تنها زیبایی وسایل خانه را حفظ می‌کند، بلکه عمر آن‌ها را نیز افزایش می‌دهد؛ هر سطح نیازمند دقت و مواد پاک‌کننده مناسب خودش است؛ شما می‌توانید با رعایت نکات ساده اما اصولی که در این مطلب ذکر شد، همیشه خانه‌ای تمیز، مرتب و دلپذیر داشته باشید.